Ngày 11/1/2025, RFA Tiếng Việt đăng bài bình luận của tác giả Trung Khang, với tựa đề “Nghị định 168: Tính toán sai lầm của ông Tô Lâm”.
Tác giả dẫn bình luận của cựu Đại uý Công an Nguyễn Doãn Tú trên RFA rằng:
“Nếu không có sự đồng ý của ông Tô Lâm, thì không thể có Nghị định 168. Còn về mặt thời gian, ra một quy định gấp rút áp dụng như vậy, điều đó thể hiện vai trò Đảng lãnh đạo tuyệt đối, và đó là sự lãnh đạo độc tài toàn trị.”
Nghị định 168, vốn được đề nghị và chắp bút bởi Bộ Công an, sau đó trình Chính phủ. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thay mặt Thủ tướng Chính phủ ký phê chuẩn vào ngày 26/12/2024, rồi được áp dụng chỉ vỏn vẹn vài ngày sau đó.
Tác giả dẫn tiếp lời cựu Trung tá Công an Vũ Minh Trí, giải thích với RFA về vai trò của vai trò của Tổng Bí thư trong việc ra các nghị định, quyết định. Ông Trí cho rằng:
“Ông Tô Lâm mà không đồng ý, thì có lẽ các cơ quan hay các cá nhân khác không thể nào mà bỏ qua chỉ đạo và khuyến cáo của ông Tô Lâm được.”
Đồng tình với 2 cựu sĩ quan công an, tác giả đề cập tới ý kiến của Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ, cho rằng, với tư cách là người đứng đầu “chắc chắn ông Tô Lâm ít nhất phải được tham vấn, nếu không muốn nói là người đưa ra quyết định cho Nghị định 168 này”.
“Ai cũng thấy là một Nghị định như vậy sẽ giúp gia tăng thu nhập [không hề nhỏ] cho những cá nhân của Bộ Công an. Sự gia tăng thu nhập sẽ đến từ 2 nguồn. Nếu người dân đóng tiền phạt, đa số tiền phạt này sẽ ở lại Bộ Công an. Ngược lại, nếu người dân chịu chung chi cho công an, thì mức chung chi cũng phải tăng lên.”
“Thông qua một hành động như vậy, ông Tô Lâm muốn lấy lòng Bộ Công an, và muốn dùng Bộ Công an như một đồng minh chính trị của mình. Trong kỷ nguyên của Tô Lâm, công an lúc này là cánh tay quyền lực nhằm duy trì trật tự xã hội” – ông Vũ nói thêm.
Điều này, theo Tiến sĩ Vũ, sẽ củng cố lòng trung thành của Bộ Công an đối với ông Tô Lâm.
Tuy nhiên, tác giả cho biết, chỉ sau 10 ngày Nghị định 168 có hiệu lực, làn sóng bất mãn đã xuất hiện tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội. Nhiều người đã bày tỏ sự phẫn nộ vì những bất cập do Nghị định này mang lại.
Việc ban hành và thực thi Nghị định 168 một cách vội vã, cho thấy sự thiếu phán đoán trên nhiều mặt.
Tác giả dẫn đánh giá của Giáo sư Carl Thayer, từ Úc, trả lời RFA rằng, Chính phủ nên tiến hành một chiến dịch thông tin rộng rãi, cho cả các cấp có thẩm quyền được giao nhiệm vụ thực thi Nghị định, và cho công chúng nói chung.
“Rõ ràng là một số điều khoản của Nghị định 168 yêu cầu phải cải thiện cơ sở hạ tầng an toàn giao thông trước, chẳng hạn như đèn đỏ hoạt động bình thường” – Giáo sư Carl Thayer cho biết.
Giáo sư Carl Thayer nhấn mạnh, Tổng Bí thư Tô Lâm “phải chịu trách nhiệm hoàn toàn vì ông là người có thẩm quyền tối cao”, về những ảnh hưởng tiêu cực từ Nghị định này.
Theo ông Carl Thayer, nếu sự hỗn loạn hàng loạt xảy ra vào những tuần tới và nếu công chúng phẫn nộ, thì ông Tô Lâm sẽ phải vào cuộc và ra lệnh đình chỉ Nghị định.
Ông Tô Lâm mới lên nắm quyền, và còn đang tìm cách xóa bỏ hình ảnh của ông Nguyễn Phú Trọng. Vậy mà đã khiến dân chúng phẫn nộ vì Nghị định 168. Như vậy, trong khi Đại hội 14 sắp tới, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến ông Tô Lâm.
Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ nhận định:
“Việc này cho thấy… ông Tô Lâm, với kinh nghiệm của một công an chuyên bắt bớ và đàn áp, không thể dẫn dắt quốc gia và xã hội.”
Thậm chí, Tiến sĩ Vũ đánh giá, ông Tô Lâm cũng không có kiến thức cần thiết để quản trị quốc gia.
Ông Vũ cho rằng, cuối cùng thì những người trong Đảng sẽ nhận ra Tô Lâm không có khả năng dẫn dắt quốc gia, và cần phải thay thế. Vấn đề là, theo ông Vũ, Đảng không còn người lãnh đạo có khả năng nữa.
Xuân Hưng – thoibao.de
